Στρες και καρδιά
Πολλές φορές στη ζωή μας έχουμε ακούσει τις φράσεις «βρισκόταν συνεχώς στην πρίζα». «το άγχος σκοτώνει» και «έσκασε απο τη στενοχώρια του».
Αυτές οι καθημερινές εκφράσεις δεν είναι τίποτε άλλο από τη συσχέτιση του στρες με τα διάφορα καρδιαγγειακά νοσήματα.
Έχει αποδειχθεί πλέον ότι το στρες ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για διάφορες καρδιακές παθήσεις. Πολλές μελέτες έχουν επιβεβαιώσει τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου μεταξύ των ασθενών με σοβαρά ψυχικά προβλήματα.
Μια νέα μελέτη δείχνει ότι ο κίνδυνος δεν είναι αμελητέος και για όσους εμφανίζουν ήπιο άγχος ή κατάθλιψη, οι οποίοι υπολογίζεται ότι είναι ο ένας στους τέσσερις στον γενικό πληθυσμό.
Ωστόσο οι ερευνητές επισημαίνουν ότι ο πραγματικός κίνδυνος θανάτου παραμένει χαμηλός και τα άτομα με ήπιο άγχος ή μέτρια κατάθλιψη δεν θα πρέπει να θεωρούν τους εαυτούς τους «καταδικασμένους» σε πρόωρο θάνατο.
Χωρίς καμία αμφιβολία, έχει αποδειχθεί η σχέση των ψυχοκινητικών παραγόντων με το έμφραγμα του μυοκαρδίου.
‘Ολα τα είδη του στρες, όπως το οικονομικό, το εργασιακό αλλά και η συχνότητα στρεσογόνων καταστάσεων της ζωής (διαζύγιο, απόλυση από την εργασία, καυγάδες μεταξύ του ζευγαριού, απώλεια αγαπητού προσώπου κτλ.), ήταν κατά 45% πολύ συχνότερα στους ασθενείς που υπέστησαν έμφραγμα του μυοκαρδίου.
Στο «Lancet» δημοσιεύτηκε μελέτη στην οποία μελέτησαν επί επτάμισι χρόνια 200.000 ανθρώπους από επτά ευρωπαϊκές χώρες οι οποίοι δεν είχαν στο παρελθόν κανένα καρδιολογικό πρόβλημα.
Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι περίπου το 3,4% των εμφραγμάτων μπορούσε να αποδοθεί στο εργασιακό στρες, ένα όχι αμελητέο ποσοστό.
Στη Δανία ορισμένοι επιστήμονες έθεσαν θέμα της ανασφάλεια της εργασίας, υπό την έννοια του πόσο ανασφαλής αισθάνεται ο εργαζόμενος στη δουλειά του υπό τον φόβο απώλειας της.
Το θέμα αυτό στην Ευρώπη, λόγω και του μεγάλου βαθμού ανεργίας, είναι ιδιαίτερα επίκαιρο και τείνει να λάβει μορφή επιδημίας.
Σε στιγμές τρόμου ή πανικού, οπως οι σεισμοί έχει παρατηρηθεί αύξηση των αιφνιδίων θανάτων, με κλασικό πλέον παράδειγμα την πενταπλάσια καταγραφή τους την ημέρα του μεγάλου σεισμού του Λος Αντζελες.
Ο λόγος που το στρες προκαλεί «κακό στην καρδιά» ερμηνεύεται ιατρικά, αφού η απότομη διέγερση του συμπαθητικού συστήματος απελευθερώνει στον οργανισμό τις ορμόνες του στρες (αδρεναλίνη, νορ-αδρεναλινη, κορτιζόλη), με αποτέλεσμα την έκλυση επικίνδυνων αρρυθμιών εκ της καρδιάς, ιδίως όταν υπάρχει υπόστρωμα ισχαιμίας, που οδηγεί σε κοιλιακή μαρμαρυγή και θάνατο.
Οι ειδικοί συνιστούν σε όσους έχουν έντονο στρες να έχουν το νου τους για τυχόν υψηλή αρτηριακή πίεση και υψηλή χοληστερόλη, να ελέγχουν το σωματικό βάρους τους και το κάπνισμα.
Κινδυνεύει όποιος έχει στρες το ίδιο με εκείνον που καπνίζει πέντε τσιγάρα ημερησίως, με εκείνον που αυξάνει την αρτηριακή πίεση κατά 1,4 – 2,7/mmHg ή με εκείνον που αυξάνει την «κακή χοληστερόλη» την LDL, κατά 50 μονάδες(mgr/dl).
Για να αποφύγουμε, όσο καλύτερα γίνεται, το καθημερινό μας άγχος, αλλά και να το διαχειριστούμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο θα πρέπει:
Να αποφεύγουμε στρεσογόνα γεγονότα που οδηγούν στην πυροδότηση και εκδήλωση άγχους.
Να αναζητούμε τη ν ποιότητα της ζωής στη φύση, στην τέχνη, στη μουσική, στην παραγωγική εργασία και όχι στη συνεχή επιδίωξη του κυνηγητού του χρήματος και των υλικών αξιών.
Να οργανώνουμε καλύτερα το χρόνο και να ομαλοποιήσουμε τις σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους.
Να ζούμε ήρεμα και να κοιμόμαστε καλά (ο ύπνος είναι ο καλύτερος γιατρός γιατί κατά τη διάρκεια του χαμηλώνουν οι ορμόνες του στρές).
Να ασκούμε το σώμα μας (περπάτημα, ποδήλατο, κολύμπι) και να απολαμβάνουμε το φαγητό τρείς φορές την ημέρα (αποφεύγοντας τα fast food).
Για τη διατήρηση της καρδιάς μας σε «καλό επίπεδο» χρειάζεται παιδεία και κατάρτιση από την παιδική ηλικία. Ένεκα όλων των ανωτέρω, αν κρατήσουμε την καρδιά μας νέα ως τα 50, που θεωρείτε η κρίσιμη ηλικία για τις καρδιαγγειακές παθήσεις, χωρίς στρές αλλά και χωρίς τους άλλους παράγοντες κινδύνου (καπνό, σάκχαρο, αρτηριακή πίεση, χοληστερόλη), έχουμε κάθε λόγο να αισοδοξούμε ότι θα φτάσουμε τα 90, ακόμη και τα 100 χρόνια.